Cây câu kỷ tử

Cây Câu Kỷ Tử, tên khoa học: Fructus Lycii. Thuộc họ Cà (Solanaceae). Cây có xuất xứ trừ Trung Quốc. Cây Kỷ Tử Là cây thân bụi mọc đứng, phân nhiều cành, nhánh, cao 0,5-1,5m. Cành cây mảnh, có gai ngắn mọc ở kẽ lá. Lá hình mũi mác, hẹp ở đầu gốc, nhẵn, mọc cách, một số loại mọc vòng, cuống lá ngắn. Hoa nhỏ mọc đơn độc hoặc vài hoa mọc chụm lại ở kẽ lá. Quả mọng hình trứng, khi chín màu đỏ sẫm, hoặc đỏ tươi

Phần dùng làm thuốc: quả khô rụng (Fructus Lycii).

Mô tả dược liệu cây câu kỷ tử:

Quả khô Câu Kỷ Tử hình bầu dục dài 0,5-1cm, đường kính hơn 0,2cm. Vỏ quả màu đỏ sậm hoặc đỏ tươi, khi khô mặt ngoài quả nhăn nheo bên trong có nhiều hạt màu vàng, một đầu có vết của cuống quả, không mùi, vị ngọt hơi chua.

Thu hái, sơ chế:

Thu hái quả vào tháng 8-9 hàng năm, đem phơi khô. Nên hái vào sáng sớm hoặc chiều mát,  hái về trải mỏng, phơi trong râm mát đến khi bắt đầu nhăn mới đem phơi nhiều nắng cho đến khi thật khô.

Bào chế:

  + Lựa quả đỏ tươi, tẩm rượu đều để một hôm, giã dập dùng.

  + Có thể dùng sống; tẩm rượu sấy khô, hoặc tẩm mật rồi sắc lấy nước đặc, hay sấy nhẹ cho khô, đem tán bột mịn.

Bảo quản:

Đựng trong lọ kín, để nơi khô ráo, nếuthấy quả  bị thâm đen, đem xông diêm sinh hoặc đổ rượu, xóc lên sẽ trở lại màu đỏ đẹp

Đơn thuốc kinh nghiệm:

  + Trị mắt đỏ, mắt sinh mụn thịt: Câu kỷ tử giã nát lấy nước, điểm 3-4 lần vào khóe mắt, rất hữu hiệu

  + Trị mặt nám, da mặt sần sùi: Câu kỷ tử 10kg, Sinh địa 3kg,  đem tán thành bột, uống 1 muỗng với rượu nóng, ngày 3 lần, uống  lâu da sẽ mịn, đẹp.

  + Trị chảy nước mắt do Can hư: Câu kỷ tử 900g bọc vải lụa ngâm trong rượu, đậy thật kín, 21 ngày sau có thể uống được.

 + Trị Can Thận âm hư, sốt về chiều, mồ hôi trộm, mắt mờ, hoa mắt,  đau rít sáp trong mắt: Câu kỷ tử, Cúc hoa 12g, Thục địa 16g, Sơn dược 8g, Phục linh, Đơn bì, Trạch tả 6g. Tán bột trộn thành viên. Mỗi lần uống 12g,  ngày 2 lần, với nước muối nhạt

 + Trị suy nhược vào mùa hè, khó chịu với thời tiết: Câu kỷ tử, Ngũ vị tử, tán bột pha nước sôi uống thay trà.

 + Trị viêm gan mãn tính, xơ gan do âm hư: Bắc sa sâm, Mạch môn, Đưung qui mỗi thứ 12g, Sinh địa 24-40g, Kỷ tử 12-24g, Xuyên luyện tử 6g, sắc nước uống.

 + Trị hoa mắt, thị lực giảm, cườm mắt tuổi già, đục thủy tinh thể: Nhục thung dung 12g, Kỷ tử 20g, Cúc hoa ,Ba kích thiên 8g, sắc lấy nước uống

 + Trị nam giới sinh dục suy yếu, vô sinh : Mỗi tối nhai 15g Câu kỷ tử, liên tục 1 tháng, sau khi tinh dịch xuất hiện lại bình thường, uống thêm 1 tháng. Trong thời gian uống thuốc, kiêng sinh hoạt tình dục.

 + Trị thận hư, đau lưng, vùng thắt lưng đau mỏi: Câu kỷ tử, Hoàng tinh, 2 vị bằng nhau, tán thành bột, luyện mật làm viên, ngày uống 2 lần với nước nóng mỗi lần 12g.

 + Trị Can hư sinh bệnh ở mắt, ra gió chảy nước mắt: Câu kỷ tử, dùng rượu ngâm sau 3-7 ngày dùng được, mỗi lần uống 1-2 muỗng canh, ngày 2 lần